ห้องปลอดเชื้อ คลีนรูม Clean Room คือ อะไร? (อัปเดต 2022)

Clean Room คือ อะไร ?

คลีนรูม Clean Room คือ “ห้องปลอดเชื้อ” หรือ “ห้องสะอาด” หมายถึง ห้องที่มีการควบคุมปริมาณอนุภาค ฝุ่นละอองและสิ่งปนเปื้อนต่าง ๆ ให้มีไม่เกินระดับที่กำหนดไว้ ซึ่งห้องคลีนรูม (Clean Room) นี้นิยมใช้กันในวงการที่ต้องระมัดระวังเรื่องฝุ่นละอองหรือเชื้อโรคเป็นพิเศษ เช่น โรงพยาบาล โรงงานอุตสาหกรรม ประเภทอาหารและยา โรงงานผลิตชิ้นส่วนอิเลคทรอนิกส์ โรงงานผลิตเลนส์ ฯลฯ เพราะในอุตสาหกรรมเหล่านี้มีฝุ่นเป็นศัตรูตัวร้ายที่อาจทำให้ชิ้นงานเสียหายนอกจากนั้นยังรวมไปถึงการควบคุมปัจจัยเสริมต่าง ๆ ได้แก่ คุณลักษณะและความเร็วของลม อุณหภูมิ แรงดัน และระดับความชื้นสัมพัทธ์ภายในห้องอีกด้วย

---

แหล่งที่มาของสิ่งปนเปื้อน ฝุ่นละออง

แหล่งที่มาของสิ่งปนเปื้อน ฝุ่นละออง อนุภาคขนาดเล็กต่าง ๆ แบ่งออกเป็น 2 แหล่ง ดังนี้

1. แหล่งที่มาภายนอก (External Sources)

      โดยส่วนใหญ่สิ่งปนเปื้อนต่าง ๆ ที่มาจากภายนอกห้อง (External Sources) นั้นสามารถเล็ดรอดเข้าสู่ภายในพื้นที่ทำงานในห้อง ได้ทางระบบปรับอากาศจ่าย (Makeup Air กรณีที่เป็นระบบ AHU) รวมทั้งการแทรกซึมผ่านรอยร้าวหรือรั่วตามผนังห้อง กำแพง เพดาน และท่อลมต่าง ๆ

ปัญหานี้สามารถควบคุมได้โดย

     – การกรองอากาศด้วยระบบกรองชนิดพิเศษ (HEPA Filtration)

     – การควบคุมแรงดันระหว่างบริเวณที่สนใจ (Critical Environment) เทียบกับบริเวณภายนอก (Space Pressurization)

     – การอุดรอยร้าวหรือรั่วด้วยซิลิโคน (Sealing of space penetrations)

2. แหล่งที่มาภายใน (Internal Sources)

      ฝุ่นละออง อนุภาคขนาดเล็ก รวมทั้งสิ่งปนเปื้อนต่าง ๆ (Contaminant) โดยมากมักติดมากับผู้ปฏิบัติงานภายในห้อง ไม่ว่าจะเป็นจากเสื้อผ้าที่สวมใส่ รองเท้า เส้นผม ผิวหนังหรือแม้กระทั่งการหายใจเองก็ตามโดยทั่วไปแล้วขนาดของฝุ่นละลอง สิ่งปนเปื้อนและอนภาคขนาดเล็ก ๆ ต่างจะมีขนาดเริ่มตั้งแต่ 0.001 ไปจนถึงหลายร้อยไมครอน อนุภาคที่มีขนาดใหญ่กว่า 5 ไมครอนโดยมากจะพบตามพื้นผิวต่าง ๆ และมีโอกาสที่จะลอยในอากาศในช่วงเวลาสั้น ๆ

---

รูปแบบของห้อง Clean Room แบ่งตามลักษณะการใช้งาน

รูปแบบของห้อง Clean Room สามารถแบ่งตามลักษณะการใช้งาน ได้ดังนี้

Industrial Clean Room

เป็นห้องสะอาดที่ใช้กับอุตสาหกรรมการผลิตอุปกรณ์ อิเลคโทรนิคส์ Microchip อุตสาหกรรมการผลิตสี ฟิล์ม และสารเคมีต่าง ๆ

 Biological Clean Room

เป็นห้องสะอาดที่ใช้กับอุตสาหกรรมการผลิตยา ห้อง ปฏิบัติการทางด้านชีววิทยา ห้องผ่าตัด เพื่อควบคุมปริมาณเชื้อแบคทีเรีย ความดันอากาศในห้องจะ ต้องสูงกว่าความดันอากาศห้องข้างเคียง เพื่อป้องกันมิให้สิ่งสกปรกจากห้องข้างเคียงไหลเข้าสู่ ห้องสะอาด

Biohazard Clean Room

เป็นห้องสะอาดที่ใช้กับห้องปฏิบัติการที่เกี่ยวข้องกับ เชื้อโรคไวรัสหรือสารที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ โดยความดันอากาศในห้อง จะต้องต่ำกว่าความดัน อากาศห้องข้างเคียง เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อหรือสารที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพออกไป ปนเปื้อนสิ่งแวดล้อมภายนอก

---

ทำไมต้องมี Clean Room (ห้องปลอดเชื้อ, ห้องสะอาด)

      ความต้องการของห้อง Clean Room (ห้องปลอดเชื้อ, ห้องสะอาด) เกิดจากปัญหาของสิ่งปนเปื้อน อนุภาคขนาดเล็กและฝุ่นละอองต่าง ๆ ที่มาจากผู้ปฏิบัติงาน เครื่องจักร กระบวนการผลิตรวมทั้งอากาศภายนอก สิ่งเหล่านี้สามารถสร้างปัญหาให้กับผลิตภัณฑ์หรืองานที่กำลังทำอยู่ส่งผลให้งานที่ได้ขาดประสิทธิภาพและอาจทำให้ผลิตภัณฑ์เสียหายได้ โดยต้องระวังและปลอดเรื่องเชื้อโรค เช่น โรงพยาบาล โรงงานผลิตเครื่องมือแพทย์ โรงงานยา โรงงานผลิตอาหาร โรงงานผลิตชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ หรือห้องทดลองต่าง ๆ

บริการติดตั้งห้องเย็น ห้องคลีนรูม (Clean Room) ด้วยแผ่นฉนวนกันความร้อน Sandwich Panel โดยมืออาชีพ

ดูรายละเอียด